Trzynastego listopada 1965 roku siatkarze kortowskiego AZS zadebiutowali w ekstraklasie przed własną publicznością, mecz odbył się w sali OKS przy ulicy Gietkowskiej, a ich przeciwnikami były rutynowane zespoły Chełmca Wałbrzych i Gwardii Wrocław (grano wówczas w parach). Debiutancka trema paraliżowała poczynania akademików i akademicy musieli uznać wyższość swych pierwszych rywali.
Nasz zespół przystąpił do rywalizacji w składzie: Andrzej Ałasa, Jan Bielunas, Andrzej Grygołowicz, Józef Fornal, Stanisław Maszczyk (pozyskany z OKS), Tadeusz Radzki, Jan Ruszczyński, Janusz Tłuczkiewicz, Stanisław Zduńczyk, Stanisław Zwierzyński (przybył z OKS), Henryk Zdziarski, Wiktor Żuchowski.
Pierwsze spotkanie było zwykłą formalnością, ale konfrontacja z Gwardia była bardzo zacięta, a wynik do mógł być śmiało odwrotny. Z kronikarskiego obowiązku trzeba przypomnieć, że w zespole Gwardii grało wówczas pięciu reprezentantów: Suchanek, Kiełpiński, Baran, Koczerkiewicz i Gościniak. Kto wie, jak potoczyłyby się losy tego spotkania, gdyby przy stanie 1:1 w setach, kortowianie prowadząc w trzeciej partii 11:1 potrafili rozstrzygnąć ją na swoją korzyść (przypomnijmy, że grało się w tamtych latach do 15 punktów). Później w lidze było wiele podobnych spotkań. Dziś z perspektywy czasu można powiedzieć, że drużyna olsztyńskich studentów nie odbiegała poziomem technicznym od swych przeciwników, ale brak doświadczenia spowodował, że AZS opuścił szeregi ekstraklasy.
Zawodnicy i trener Leszek Dorosz nie załamani degradacją, postanowili zabrać się do solidnej pracy (nikt nie zmienił barw klubowych) i jak najszybciej powrócić w szeregi pierwszej ligi.
Ostatnim sprawdzianem przed rozgrywkami drugiej ligi w sezonie 1966/67 były rozgrywane od 19 do 23 października w hali Oficerskiej Szkoły Uzbrojenia XIV Akademickie Mistrzostwa Polski. W historii sportu akademickiego drużyna olsztyńska zakwalifikowała się do finałów AMP po raz trzeci, (1953 Kraków, 1954 Poznań). Po pięciodniowych zmaganiach team z Kortowa stanął na podium tej imprezy po raz pierwszy. Tytuł mistrzowski przypadł drużynie AZS AWF Warszawa. Olsztynianie uplasowali się na drugim miejscu. Srebrne medale odebrali: Andrzej Ałasa, Jan Bielunas, Andrzej Grygołowicz, Stanisław Maszczyk, Jan Ruszczyński, Tadeusz Radzki, Janusz Tłuczkiewicz, Zdzisław Żbikowski, Stanisław Zduńczyk, Henryk Zdziarski, Wiktor Żuchowski, Stanisław Zwierzyński.
Wywalczony niespodziewanie medal był dobrym prognostykiem przed rozgrywkami drugiej ligi państwowej, składającej się z 12 zespołów, z których dwa sklasyfikowane najwyżej miały awansować do ekstraklasy. W drugiej rundzie rozgrywek zadebiutował w zespole Kazimierz Jasiński z Avii Świdnik i należał do najlepszych zawodników. Akademicy zakończyli rozgrywki na pierwszym miejscu i natychmiast rozpoczęli przygotowania do występów sezonie 1967/68.
W okresie tym zaliczyli pierwszy wyjazd zagraniczny, nie licząc wymiany przygranicznej z Kaliningradem. Akademicy pojechali do Usti nad Orlicą (23-24.10.1967) na turniej o Puchar Orlickiego Przemysłu. Uczestniczyło w nim 16 zespołów: z Czechosłowacji i Niemiec, a zawody rozgrywano na kortach. Drużyny Czechosłowacji, dzięki dużym umiejętnościom gry na powietrzu, wyraźnie dominowały nad rywalami.
Zespół Leszka Dorosza dostąpił nie lada zaszczytu i rozegrał towarzyskie spotkanie z ówczesnym mistrzem świata – reprezentacją Czechosłowacji. Nasz zespół osłabiony brakiem Stanisława Zduńczyka, który w tym czasie przygotowywał się z reprezentacją Polski do mistrzostw Europy w Turcji, ale wzmocniony Markiem Gałkiewiczem i Zbigniewem Lubiejewskim (rozpoczęli studia w Kortowie), nie dali rady mistrzom świata, przegrywając 0:3. Stanisław Zduńczyk, pierwszy reprezentant Polski w siatkówce z AZS Olsztyn nie tylko, że zakwalifikował się do ekipy narodowej, ale wrócił do kraju z brązowym medalem.
Inauguracja sezonu 1967/68 przeszła wszelkie oczekiwania i zakończyła się sensacyjnym zwycięstwem kortowian nad aktualnym wicemistrzem kraju AZS AWF Warszawa 3:2. Akademicy byli w tym sezonie prawdziwą rewelacją, wygrywając spotkania z ubiegłorocznymi medalistami.
Po meczu z Hutnikiem Nowa Huta w „Przeglądzie Sportowym” napisano: „Do sensacji wielkiego kalibru doszło w Olsztynie. Miejscowy AZS, nie ma szacunku dla faworytów, o czym nie tak dawno przekonali się siatkarze AZS-AWF (przegrana 2:3) i Legii W-wa (zaledwie 3:2), pokonał teraz brązowego medalistę poprzednich rozgrywek Hutnika 3:1″. Udanie zadebiutował Tomasz Miller, który grał w AZS 13 lat. Ostatecznie drużyna ze stolicy Warmii i Mazur zakończyła zmagania na piątej pozycji.
Udział popularnego „Zduna” (Stanisława Zduńczyka) w turnieju olimpijskim w Meksyku (1968), to wyróżnienie ogromne, zważywszy że Warmię i Mazury, oprócz kapitana drużyny siatkówki, reprezentowało jeszcze, zaledwie dwoje sportowców: żeglarz Wiesław Bracław i lekkoatletka Urszula Jóźwik (znana dzisiaj pod nazwiskiem Szubzda). „Zdun” wygrał również plebiscyt na najlepszego sportowca Warmii i Mazur (1968).
Po wielu perypetiach personalnych, zespół przystąpił do nowego sezonu w odmiennym składzie. Olsztyn opuścili i przenieśli się do Beskidu Andrychów, świetnie spisujący się w poprzednim sezonie: Jan Ruszczyński i Kazimierz Jasiński. Przybyli: Maciej Tyborowski (AZS Gdańsk) i Zbigniew Biłat (powrócił do Olsztyna). Do reprezentacji Polski powołani zostali: Tomasz Miller, Maciej Tyborowski i Stanisław Zduńczyk.
Data 21 października 1969 zapisała się złotymi zgłoskami w kronikach AZS Olsztyn. Kortowianie odnieśli sensacyjne zwycięstwo nad jednym z najlepszych zespołów świata – CSKA Moskwa. Sala WOSTiW wypełniona ponad wszelkie normy była świadkiem ogromnej niespodzianki. Zespół ze stolicy ZSRR oparty na pięciu reprezentantach tego kraju, musiał uznać wyższość studentów znad Łyny. Podopieczni trenera Leszka Dorosza pokonali (3:2) „mistrzów” prowadzonych przez, równocześnie trenera reprezentacji Jurija Czosnokowa.
Mimo zajęcia czwartej lokaty w ekstraklasie, w związku z reformą rozgrywek, olsztynianie nie mieli zapewnionego miejsca w nowej edycji ligi. Ta została zredukowana do 8 zespołów. Trzeba było rozegrać dodatkowe turnieje, aby zmieścić się w nowym towarzystwie. Olsztynianie wygrali siedem z dziesięciu rozegranych meczów, zajęli drugie miejsce w grupie, zapewniając sobie miejsce w ekstraklasie.
Kto mógł przypuszczać, że AZS Olsztyn i Resovia zaczną nadawać ton w polskiej lidze siatkówki, a ich bezpośrednie pojedynki dostarcząały kibicom niezapomnianych wrażeń. Z zespołem Resovii, AZS rozegrał pierwsze spotkania (20 i 21 grudnia 1969 r.) Zainteresowanie spotkaniem było ogromne, bowiem udział w meczu Stanisława Gościniaka (olimpijczyk z Meksyku) i pozostałych trzech kadrowiczów; Marka Karbarza, Bronisława Bebela i Jana Sucha nie wymagał rekomendacji. W pierwszym spotkaniu akademicy w „pękającej w szwach” salce przy basenie pokonali „czarnego konia” rozgrywek 3:0. Bezbłędny w ataku był w tym meczu Maciej Tyborowski .
W rewanżu „zieloni” musieli się solidnie napracować, by ostatecznie wygrać 3:2 z drużyną , która z powodzeniem stosowała swoją najsilniejszą broń, czyli atak z podwójnej krótkiej (byli prekursorami tej taktyki). O losach spotkania przesądziły ostatecznie „bomby” najlepiej dysponowanego w tym dniu Zbyszka Lubiejewskiego.
Spotkaniami tymi rozpoczęła się wieloletnia, atrakcyjna, nie raz dramatyczna ale i piękna sportowa rywalizacja, o krajowy prymat na siatkarskim tronie. W tym historycznym, pierwszym spotkaniu, zespół AZS Olsztyn wystąpił w składzie: Zbigniew Biłat, Marek Gałkiewicz, Zbigniew Lubiejewski, Stanisław Jaszczyk, Andrzej Pabjańczyk, Janusz Tłuczkiewicz, Maciej Tyborowski, Stanisław Zduńczyk i Wiktor Żuchowski. Zespół prowadził Leszek Dorosz, a funkcję kierownika piastował Edward Kawka
Swój udział w sukcesach mieli ofiarni, bezinteresowni działacze, skupieni w radzie sekcji, a w szczególności opiekun rady prof. Stanisław Grzesiuk, kierownik, wspomniany Edward Kawka, członkowie zarządu: Wenanty Rotkiewicz, Eugeniusz Milewski oraz niezastąpiony lekarz drużyny Jan Chmiel.
Pierwszego spotkania z Resovią nie doczekał (niestety) popularny „Mistrz” prof. Wiktor Wawrzyczek, który po trzynastu latach prezesowania, odszedł nieoczekiwanie 17 grudnia 1969 roku. Pozostał smutek, ale i wdzięczna pamięć za umiłowanie siatkówki z której uczynił koronną dyscyplinę kortowskiego sportu. Od 1970 roku, po dzień dzisiejszy, rozgrywany jest w Olsztynie turniej o Puchar prof. Wiktora Wawrzyczka. To dzięki niemu olsztynianie mogli podziwiać m.in.: CSKA Moskwa, Buriewiestnika Baku i AMVJ Amsterdam.
W tym też roku akademicy zostali pierwszymi zdobywcami pucharu „Sportowca”(później przekształcony w Puchar Polski) wygrywając wszystkie mecze z czołówką polskich zespołów.
cdn
