Był piątek, dzień na który środowisko sportowe czekało od kilku miesięcy z niecierpliwością. Przez wiele tygodni trwała akcja promocyjna o zamiarach powołania stowarzyszenia skupiającego kluby i związki sportowe. Dzisiaj Benedykt Jadziński – wówczas wiceprzewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej, pilotujący te kampanię, wspomina tamte dni z satysfakcją. Jak się później okazało była to trafna decyzja. Ba, wręcz konieczna.
Organizacje sportowe wkraczały w trudny czas. Coraz mocniej dawało się zauważyć pogłębiające się w sporcie niedostatki. Zastraszająco szybko malały środki przeznaczone na kulturę fizyczną. Kluby wspierane przez duże zakłady pracy np. olsztyńską fabrykę opon jeszcze jakoś dawały sobie radę. Podobnie było w przypadku stowarzyszeń: milicyjnych i wojskowych. Gorzej z klubami utrzymywanymi przez związki zawodowe. Kranik z pieniędzmi przykręcano coraz mocniej. W najtrudniejszej sytuacji były związki, szczególnie te okręgowe. Malał ich stan posiadania. Często niemożliwym stało się przeprowadzenie rozgrywek wojewódzkich. Topniała grupa społeczników. Rozdrobnione etaty nie gwarantowały prawidłowej obsługi rozgrywek, działów finansowych i zadań szkoleniowych. Świat sportowy parł do przodu, a my za „żelazna kurtyną” dreptaliśmy w miejscu. Koniecznym było łączenie wysiłków. Prawda, nie wszystko wyszło jak zakładaliśmy, ale wiele inicjatyw się udało. Dziś nikt nie ma wątpliwości, że szczególnie połączenie administracji w jeden w miarę silny organizm było trafionym strzałem, zresztą były pomysły by powiększyć krąg wspólnego działania o inne związki i stowarzyszenia, przez pewien czas działało wspólne biuro obsługi, w struktury którego weszły Ludowe Zespoły Sportowe.
14 września 1973 roku w sali konferencyjnej biurowca organizacji młodzieżowych przy ówczesnej Al. Zwycięstwa (dzisiaj Piłsudskiego), choć co do miejsca zdania są podzielone, przybyli przedstawiciele nieomal wszystkich liczących się klubów i większości okręgowych związków sportowych z regionu i zrzeszających stowarzyszenia sportowe z osobowością prawną.
Roli inicjatorów powołania nowego tworu, zwanego później Wojewódzką Federacja Sportu, były cztery największe kluby Olsztyna: Gwardia, Stomil, Warmia i Zjednoczenie. Działacze tych stowarzyszeń najszybciej zareagowali na potrzebę zmian organizacyjnych. Jednak na tym roboczym spotkaniu, w roli obserwatorów, uczestniczyło kilkudziesięciu działaczy.
Głównym zadaniem polskiej i wojewódzkich federacji było opracowanie założeń rozwoju sportu kwalifikowanego do roku 1990. Wszystkie zamierzenia miały iść w kierunku utrzymania, a nawet podniesienia poziomu polskiego sportu w skali ogólnoświatowej. Zdawano jednak sobie sprawę, że wymagało to ogromnych nakładów finansowych na bieżącą działalność, a także na obiekty sportowe, szkolenie kadr, zakup sprzętu i inne wydatki. Środki miały być zapewnione ze źródeł wojewódzkich, ale w podstawowej części z centralnych. Wszystko wskazywało na to, że losy polskiego sportu potoczą się lepsza i szersza drogą.
O zadaniach stojących przed Wojewódzką Federacją Sportu w Olsztynie mówił na spotkaniu z działaczami Benedykt Jadziński. Przewodniczącym zebrania założycielskiego wybrano Władysława Leonharda, dyrektora naczelnego Olsztyńskiego Zakładu Opon Samochodowego „Stomil”, będącego bezwzględnym autorytetem na niwie gospodarczej, ale i sportowej. Podpisy pod aktem powołania dożycia federacji złożyli: Tytus Gielig (prezes Warmii Olsztyn), Władysław Leonhard (prezes OKS Stomil), Edward Szczupakowski (komendant wojewódzki MO i prezes Gwardii). Od tego momentu Wojewódzka Federacja Sportu w Olsztynie stała się faktem.
Powołano tymczasowy zarząd. Na jego czele, na wniosek WKKFiT z nominacji Głównego Komitetu Kultury Fizycznej stanął wspomniany B. Jadziński, a w skład weszli przedstawiciele poszczególnych pionów i związków: Stanisław Regiec, Bogumił Wytrążek, Cezary Bortkiewicz i Edward Szczupakowski.
W tym momencie Wojewódzka Federacja Sportu Liczyła czterech członków prawnych:
Gwardia Olsztyn z sekcjami: judo, lekkiej atletyki, piłki nożnej i strzelectwa sportowego. Klub reprezentowali: Władysław Caruk (wiceprzewodniczący), Zygmunt Kargol (członek zarządu), Henryk Kuczkowski (sekretarz), Janusz Malinowski (trener), Edward Szczupakowski (prezes)
Stomil Olsztyn z sekcjami: brydża sportowego, gimnastyki sportowej, kajakowej, koszykówki kobiet i mężczyzn, piłki nożnej, żeglarskiej, klub reprezentowali: Stanisław Gabszewicz (wiceprezes), Stanisław Grzegorzak (członek zarządu), Władysław Leonhard (prezes), Wacław Ostrowski (sekretarz), Stanisław Stankiewicz (wiceprezes).
Warmia Olsztyn z sekcjami: piłki nożnej, piłki siatkowej kobiet, wioślarską, żeglarską, klub reprezentowali: Tytus Gielig (wiceprezes), Tadeusz Krysztul (prezes), Tadeusz Puciło (wiceprezes)
Zjednoczenie Olsztyn z sekcjami: brydża sportowego, Kolarska, lekkiej atletyki, podnoszenia ciężarów, żeglarstwa. Klub reprezentowali: Mieczysław Grabia (członek zarządu), Marceli Mielka (prezes), Ginter Schulz (trener).
Ponadto w tym historycznym spotkaniu w roli klubowych i związkowych obserwatorów występowali: Roman Barwiński (Jeziorak Iława), Cezary Bortkiewicz ( Wojewódzki Zespół Metodyczno-Szkoleniowy), Ładysław Cichosz (PKKF Działdowo), Dominik Czepolanis (Victoria Bartoszyce), Roman Dominik (OZ Strzelectwa Sportowego), Wiktor Gabiec (Kormoran Olsztyn), Stanisław Gabszewicz ( OZ Gimnastyczny), Mieczysław Grabia (OZ Podnoszenia Ciężarów), Ludwik Gratunik (Huragan Morąg), Benedykt Jadziński, Stanisław Jankowski (Polonia Lidzbark Warmiński), Jerzy Justyna (OZ Tenisa Stołowego), Stanisław Kaczorowski (PKKF Pasłęk), Bronisław Karpiak (KW PZPR), Longin Komorowski ( OS Piłki Siatkowej), Bogdan Korzeniowski (Polonia Pasłęk), Waldemar Kowalczyk (OZ Żeglarski), Władysław Lignar (OZ Pływacki), Zdzisław Majchrowicz (OZ Lekkiej Atletyki), Tadeusz Marcinowski (Victoria Bartoszyce), Tadeusz Markowicz (OZ Tenisowy), Jerzy Masztaler (AZS Olsztyn), Ryszard Mazan (RW Start), Józef Mięcina (Granica Kętrzyn), Romuald Nowak (OZ Piłki Nożnej), Andrzej Palczewski (Podchorążak Szczytno), Tomasz Połosa (Budowlani Olsztyn), Albert Popławski (Sokół Ostróda), Janusz Porycki (SKS Start Olsztyn), Mieczysław Pożarski (WKKF), Stanisław Protakiewicz (OZ Jeździecki), Jerzy Rutkowski (Drwęca Nowe Miasto Lubawskie), Hilary Radzymiński (Start Działdowo), Andrzej Ruciński (Drwęca Nowe Miasto Lubawskie), Stanislaw Smoliński (Start Nidzica), Tadeusz Sobolewski (MKKF Olsztyn), Jerzy Stempka (OZ Szachowy), Jacek Sztanderski (Przegląd Sportowy Warszawa), Tadeusz Wajs (OZ Koszykówki), Jan Wierzbicki (Stal Giżycko), Maciej Wiliński (OZ Piłki Ręcznej), Bogumił Wytrążek (ZO SZS Olsztyn), Ryszard Zalewski (Gazeta Olsztyńska).
A jakie cele stawiał sobie tymczasowy zarząd federacji? Do najważniejszych należało: opracowanie budżetu dla wszystkich sfederowanych członków, czuwanie na odbyciem zebrań sprawozdawczych w klubach i okręgowych związkach sportowych, bowiem tylko na tych zebraniach mogły zapaść decyzje przystąpienia do federacji. A dalej opracowanie założeń programowo-organizacyjnych dla federacji oraz poszczególnych jej członków. I wreszcie był zobowiązany do przygotowania walnego zjazdu w terminie do 10 grudnia. Na zebraniu tym poza wyborami zarządu należało uchwalić budżet i program działania na najbliższe cztery lata.
Pilnym zadaniem stało się zapewnienie odpowiedniego lokalu na siedzibę, bowiem federacja miała zatrudnić około 30 osób. Etaty wygospodarowano z klubów i okręgowych związków sportowych. Część przydzielił GKKF.
7 grudnia w lokalu klubowym olsztyńskiej Gwardii odbyło się zebranie Komitetu Organizacyjnego. Uczestniczyli: Benedykt Jadziński, Edward Szczupakowski, Stanisław Regiec, Wojciech Linow i Marian Rapacki. Omówiono sprawy związane z przygotowaniami do walnego zebrania, które postanowiono przeprowadzić 17 grudnia 1973 roku. Kolejne zebranie sztabu organizacyjnego odbyło się 12 grudnia w celu przedstawienia pełnych materiałów na zebranie delegatów. Podczas tego drugiego spotkania omówiono propozycje przyjęcia w poczet członków WFS następujących klubów:
Drwęca Nowe Miasto Lubawskie z sekcjami: lekkiej atletyki i piłki nożnej
Granica Kętrzyn z sekcjami: piłki ręcznej, piłki nożnej, koszykówki mężczyzn, lekkiej atletyki, kolarskiej, podnoszenia ciężarów i zapasów
Huragan Morąg z sekcjami: tenisa stołowego, piłki ręcznej, piłki nożnej, koszykówki mężczyzn, w perspektywie lekkiej atletyki
Jeziorak Iława z z sekcjami: Kajakową, piłki nożnej, w perspektywie lekkiej atletyki i wioślarską
Mamry Giżycko z sekcjami: Zapasów, żeglarska, łyżwiarską, piłki nożnej i kolarską
Mazur Pisz z sekcjami: kajakową, koszykówki mężczyzn, lekkiej atletyki, piłki nożnej i w perspektywie pływacką
Podchorążak Szczytno z sekcjami: judo, piłki nożnej, piłki siatkowej kobiet i mężczyzn,, lekkiej atletyki
Polonia Lidzbark Warmiński z sekcjami: lekkiej atletyki, piłki nożnej , tenisa stołowego, podnoszenia ciężarów
Polonia Pasłęk z sekcjami: koszykówki kobiet, piłki nożnej, lekkiej atletyki
Sokół Ostróda z sekcjami: kajakową, wioślarską, żeglarską, piłki nożnej, tenisa i w perspektywie podnoszenia ciężarów
Start Działdowo z sekcjami: koszykówki mężczyzn, lekkiej atletyki i piłki nożnej
Start Olsztyn z sekcjami: szermierki i w perspektywie tenisa stołowego, piłki ręcznej kobiet
Start Nidzica z sekcjami: piłki nożnej, lekkiej atletyki i tenisa stołowego
Vęgoria Węgorzewo z sekcjami: kajakową i żeglarską
Victoria Bartoszyce z sekcjami: piłki nożnej, piłki ręcznej mężczyzn, koszykówki kobiet w perspektywie lekkiej atletyki
Zjednoczenie Biskupiec z sekcjami: piłki nożnej, piłki siatkowej mężczyzn, w perspektywie kajakową.
Zgłoszono również chęć przyjęcia w poczet członków olsztyńskiego AZS, ale dopiero po akceptacji Ministerstwa Sportu. W grę wchodziły sekcje: piłki siatkowej mężczyzn, żeglarstwa wodnego i lodowego.
Funkcję przewodniczącego obrad postanowiono powierzyć Józefowi Matułajtusowi. Funkcje członków przyszłego zarządu powierzono: Stanisławowi Regiecowi (przedstawiciel związków zawodowych), Edwardowi Szczupakowskimu (pion klubów Gwardia), Bogumiłowi Wytrążkowi (SZS-AZS), Romualdowi Nowakowi (piłka nożna), Stefanowi Kanasiukowi (lekka atketyka), Janowi Bojarskiemu (Start), Władysławowi Leonhardowi (Stomil), Stanisławowi Wanicowi (sport wiejski), Ryszardowi Polaczkowi (WOSTiW).
Komisja Rewizyjna: Józef Matułajtis, Tytus Gielig, Marian Rapacki, Henryk Kuczkowski, Wacław Ostrowski i Albert Popławski
17 grudnia z udziałem delegatów poszczególnych klubów oraz zaproszonych gości odbyło się pierwsze walne zebranie. Niestety brak środków nie pozwalał, przynajmniej na razie powołać do federacji wszystkich klubów powiatowych. Przed rozpoczęciem obrad akces przystąpienia do federacji zgłosiły kluby: AZS-SZS Olsztyn, Budowlani Olsztyn, Drwęca Nowe Miasto Lubawskie, Granica Kętrzyn, Podchorążak Szczytno, Sokół Ostróda, Start Działdowo, Start Olsztyn, Victoria Bartoszyce. Poza wspomnianymi stowarzyszeniami deklaracje członkowskie złożyło 15 okręgowych związków. W Wojewódzkiej Federacji Sportu znalazły się przede wszystkim kluby mające znaczne osiągnięcia w dyscyplinach indywidualnych, a więc gimnastyce (Stomil), pływaniu (AZS-SZS), jeździectwie (LKJ Liski), kolarstwie (Zjednoczenie), wioślarstwie (Warmia), zapasów (Budowlani)
Zebrani zatwierdzili podział dyscyplin na cztery grupy. Klasyfikacja wynikała z ich dorobku w poszczególnych latach.
I grupa obejmowała dyscypliny, których reprezentanci zajmowali trwałe pozycje w krajowej czołówce, a więc: piłka siatkowa mężczyzn, żeglarstwo wodne i lodowe, kajakarstwo, pływanie. lekka atletyka, gimnastyka sportowa kobiet, podnoszenie ciężarów, strzelectwo, jeździectwo, sporty motorowe
II grupa: składała się z dyscyplin, których przedstawiciele odnieśli pojedyncze sukcesy w zawodach ranki Mistrzostw Polski i posiadali swych reprezentantów w centralnym szkoleniu z klasami sportowymi Do tej grupy zaliczono: kolarstwo, wioślarstwo, gry zespołowe na poziomie II i III ligi, a więc piłkę nożna, piłkę ręczną, koszykówkę i siatkówkę kobiet.
III grupa obejmował pięć dyscyplin: szermierkę, boks, tenis stołowy i tenis ziemny. Sekcje w tym okresie reprezentowały przeciętny poziom sportowy i osiągały sukcesy głównie w kategorii juniorów
IV grupa to dyscypliny sportów zimowych z wyjątkiem żeglarstwa lodowego
Z przeprowadzonej ankiety wynikało, ze tytuły trenerów i instruktorów posiadało 365 szkoleniowców. Z tego grona zatrudnionych było 170, w tym 47 trenerów w większości w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Na pierwszym zebraniu wybrano Zarząd WFS. Na jego czele stanął Benedykt Jadziński. Na wiceprezesa urzędującego powołano Cezarego Bortkiewicz byłego kierownika Wojewódzkiego zespołu Metodyczno-Szkoleniowego. W skład zarządu weszli: Stanisław Regiec (przedstawiciel Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych), płk Edward Szczupakowski (prezes Gwardii), Józef Rusiecki (sekretarz Rady Wojewódzkiej FZSMP), Bogumił Wytrążek ( kierownik biura Wojewódzkiej Federacji AZS-SZS), Zdzisław Klemens (przedstawiciel Instytutu Kształcenia Nauczycieli i Badań Naukowych), Jarosław Monkiewicz (zastępca dyrektora II Liceum Ogólnokształcącego w Olsztynie), Marceli Mielka (wiceprezes Zjednoczenia Olsztyn), Bolesław Żydecki (sekretarz Rady Zakładowej OZOS-Stomil), Józef Konasiuk (przewodniczący sekcji Związku Lekkiej Atletyki), Romuald Nowak (przewodniczący sekcji Piłki Nożnej ) oraz Marian Rapacki (trener i działacz kajakowy).
Komisja Rewizyjna: Józef Matułajtis (przewodniczący), Tadeusz Puciło (zastępca), Feliks Polak (sekretarz), Ryszard Polaczek, Albert Popławski (członkowie) oraz Jerzy Justyna, Jerzy Masztaler (zastępcy członków).
Tekst ukazał sie w Panoramie Warmii i Mazur (2013)